Over grind

Grind van bij ons, onmisbare bodemschat met unieke kwaliteiten

In de Maasvallei spreken we over “valleigrind” en op het Kempisch plateau over “berggrind”. Is er een verschil tussen beiden en waaraan heeft Limburg hun aanwezigheid te danken?

Berggrind:
vooral uit de Jura

De Maas was ooit een woeste stroom met ontelbare nevengeulen die via de Ardennen reusachtige hoeveelheden stenen uit het Juragebergte (grensstreek Frankrijk/Zwitserland) aanvoerde. Tijdens en tussen de opeenvolgende ijstijden zette het water als een vloeibare bulldozer een brede waaier van keien en leem af. Dit puin verweerde verder tot het intens gekleurde berggrind dat we vandaag op het Kempisch Plateau aantreffen. Het bevindt zich boven het grondwaterniveau en wordt dus droog gewonnen, bijvoorbeeld met hydraulische graafmachines.

Doordat de keien met leem zijn vermengd, moeten ze voor de meeste toepassingen grondig worden gespoeld. De voorraad berggrind in Limburg wordt geraamd op ruim 1 miljard m3, waarvan intussen 60 miljoen m3 werd ontgonnen.

Valleigrind:
steentjes uit de Ardennen

Toen de Maas ongeveer 100.000 jaar geleden grote bijrivieren zoals de Moezel verloor, werd de stroom wat rustiger en voerde het water alleen nog puin uit de Ardennen aan. Dit puin bevatte haast geen leem en vormt vandaag het goed uitgewassen valleigrind. Naar schatting gaat het om meer dan 2 miljard m3. Daarvan werd reeds 180 miljoen m3 ontgonnen.

Aangezien het valleigrind zich hoofdzakelijk onder het grondwater bevindt, wordt het nat ontgonnen, bijvoorbeeld met een baggermolen of een diepknijper.

Steengoed richt zich uitsluitend op projecten voor de winning van valleigrind.

Limburgs grind:
onmisbare grondstof

Voor de bouwsector en met name de beton- en asfaltindustrie is grind onmisbaar. Alternatieven, zoals gerecycleerd bouwpuin worden maximaal benut, doch dekken slechts 20% van de behoefte aan bouwgrondstoffen.

Bovendien bevatten de Limburgse grindlagen naast 70% grind ook 30% bouwzand waarvan Vlaanderen in grote mate afhankelijk is van import.

Kunnen we dan geen grind en zand invoeren? Toch wel, maar dat is een dure en door het transport allesbehalve milieuvriendelijke oplossing. Bovendien geeft ook het ontginningsbeleid van onze buurlanden voorrang aan de eigen binnenlandse markt.

Daarom onderzoekt Steengoed de mogelijkheid om grindwinning te koppelen aan natuurontwikkeling, hoogwaterbescherming, landschapsinrichting, innovatieve landbouw en andere projecten met een belangrijke maatschappelijke meerwaarde. Precies zoals het grinddecreet dat voorschrijft.